11 lệnh Linux quan trọng nhất dành cho người mới

Khi mới bắt đầu sử dụng Linux rất có thể bạn sẽ rối não khi có quá nhiều lệnh cần phải học, tuy nhiên đây là 11 lệnh mà mình nghĩ bạn cần học trước tiên.

Hãy cùng học qua 11 lệnh phổ biến nhất trong Linux ở dưới đây nhé.

1. Hiển thị thư mục hiện tại (pwd)

Lệnh pwd giúp bạn biết mình đang ở thư mục nào, hiển thị đường dẫn đầy đủ nơi bạn đang ở

Ví dụ:

pwd

Lệnh này có các tùy chọn như:

-L hoặc --logical: Hiển thị đường dẫn logic, giữ nguyên liên kết tượng trưng.
-P hoặc --physical: Hiển thị đường dẫn thực sau khi phân giải liên kết.

2. Tạo thư mục (mkdir)

Tạo thư mục mới rất đơn giản với lệnh mkdir.

Ví dụ tạo 1 thư mục có tên là vutruso sẽ như sau

mkdir vutruso

Tạo thư mục lồng nhau

mkdir -p vutruso/one/two

Nếu các thư mục cha chưa tồn tại, tùy chọn -p sẽ tự động tạo tất cả.

3. Liệt kê tệp (ls)

Lệnh ls hiển thị danh sách các tệp trong thư mục bạn đang đứng

Ví dụ:

ls

Tùy chọn phổ biến:

-l: Hiển thị thông tin chi tiết về tệp, bao gồm quyền, kích thước, chủ sở hữu.

4. Thay đổi thư mục (cd)

Lệnh cd giúp bạn di chuyển giữa các thư mục

Ví dụ:

cd Documents
cd ..

cd ~ Chuyển đến thư mục gốc của người dùng.
cd .. Quay lại thư mục cha

5. Xóa file (rm)

Lệnh rm xóa tệp hoặc thư mục không thể khôi phục

Ví dụ xoá file example.txt bạn sẽ chạy

rm example.txt

Để xóa thư mục và nội dung bên trong

rm -r example

6. Sao chép tệp (cp)

Dùng cp để sao chép tệp hoặc thư mục.

Ví dụ lệnh sau có ý nghĩa là sao chép file file1.txt sang một file mới và đặt tên là file2.txt

Nếu tệp file2.txt đã tồn tại, nội dung của nó sẽ bị ghi đè bởi nội dung của file1.txt

cp file1.txt file2.txt

Tương tự như vậy, nếu bạn copy thư mục nó sẽ như sau

cp -r folder1 folder2

7. Di chuyển hoặc đổi tên tệp (mv)

Lệnh mv vừa di chuyển vừa đổi tên tệp

Ví dụ lệnh dưới có ý nghĩa là di chuyển hoặc đổi tên tệp file1.txt thành file2.txt.

Cụ thể:

Nếu chỉ đổi tên:

• Lệnh này sẽ đổi tên tệp file1.txt thành file2.txt trong cùng một thư mục.
• Sau khi thực hiện lệnh, file1.txt sẽ không còn tồn tại.

Nếu di chuyển:

Nếu file2.txt là một đường dẫn hoặc thư mục (ví dụ: /path/to/directory/), tệp file1.txt sẽ được di chuyển vào thư mục đó với tên gốc hoặc tên mới bạn chỉ định.

mv file1.txt file2.txt
mv file1.txt /path/to/new/location/

8. Tạo tệp trống (touch)

Lệnh touch tạo tệp trống.

Ví dụ tạo 2 file là file1.txt và file2.md

touch file1.txt file2.md

Thường dùng lệnh này để tạo, sau đó dùng công cụ soạn thảo để mở lên và định dạng, ví dụ sau khi tạo xong file thì mở lên nano editor

touch file1.txt
nano file1.txt

9. Cấp quyền thực thi (chmod)

Lệnh chmod cấp quyền thực thi tệp tin

chmod +x script.sh

Lệnh trên có ý nghĩa là cấp quyền thực thi (execute) cho tệp script.sh

Chi tiết:

• chmod: Là lệnh thay đổi quyền truy cập (change mode) của tệp.
• +x: Thêm quyền thực thi cho tệp.
• script.sh: Là tệp mà bạn muốn thay đổi quyền.

Sau khi chạy lệnh trên, file script.sh có thể được thực thi như một chương trình hoặc script, tức là bạn có thể chạy nó trực tiếp bằng cách:

./script.sh

Nếu làm quen với VPS đây là lệnh bạn rất hay sử dụng để cấp quyền cho các file shell hay bash script

10. Nâng quyền với sudo

Lệnh sudo giúp thực thi các lệnh yêu cầu quyền quản trị.

Ví dụ về cách áp dụng lệnh sudo

sudo apt update

Lệnh sudo là từ viết tắt của Superuser Do, cho phép bạn chạy lệnh với quyền quản trị viên (root).

Quyền này cần thiết để thực hiện các thao tác hệ thống nhạy cảm, như cập nhật, cài đặt phần mềm hoặc sửa đổi tệp hệ thống.

Lệnh sudo apt update thực hiện việc cập nhật thông tin danh sách gói phần mềm từ các kho lưu trữ (repositories) với quyền quản trị.

11. Tắt nguồn hoặc khởi động lại (shutdown, poweroff)

– Tắt máy ngay lập tức: sudo shutdown -h now
– Tắt sau 60 giây: sudo shutdown -h +60
– Khởi động lại: sudo reboot

Kết luận

Ở trên là 11 lệnh thông dụng nhất cho những ai mới tìm hiểu về hệ điều hành Linux, còn rất nhiều lệnh khác Vũ Trụ Số sẽ giới thiệu trong các bài viết tiếp theo, cùng đón xem nhé.

Xin cảm ơn.